List P. Mirżeńskiego, do JP. Stefana Korycińskiego Kanclerza w. kor.— Z Wilna d. 30 Augusti r. 1654.
Przed kilką dni pisałem był do W. M. Pana o szczęśliwéj Xcia Jmci z nieprzyjacielem pod Szkłowem rozprawie, którego odesłanie z pewnych przyczyn do poczty odłożyć mi przyszło. Alić fortuna, która eodem vestigio długo stać nie zwykła, post laeta przyniosła nam tristia. Za gwałtowném nastąpieniem nieprzyjaciela na Xcia Jmci, nie tylko ad decernendum ale nie do pokazania się nieprzyjacielowi siły nie mającego, nihilominus dał tenże obrok cnocie i miłości zwyczajnej ku Ojczyznie, jak ów co szczupłe siły swoje bez nadziei posiłków widząc, obiecał trupem swoim zawalić drogę do Ojczyzny nieprzyjacielowi, i pokazał to że jéj bronić chciał choć nie mógł. O czém, acz podobno już jest u W. Mciow i u samego Króla Jmci wiadomość, jednak i ja, którąmem wziął dopiero, breviter refero.

      Ceduła z listu. Za Jaswonką pod Ciecierzynem potrzeba była d. 24 Augusli, gdzie obóz nasz zniesiono.
      PP. Ottenhausena, Putkamera, Ganskofa, Sachina zabito.
      P. Fronckiewicza wzięto, za którym znaczek hetmański niesiono.
      Xcia Jmci w prawą nogę przebito. Konia pod nim zabito, wilczatego wołoskiego bachmata.
      Prochów ośm wozów wzięto. Lontów dziesięć wozów.
      Armatę we Wtorek d. 25 Augusti wzięto.
      Chorągwi 12 pieszych wzięto i wysieczono.

      RELACYA POTRZSEBY, KTÓRA ZASZŁA MIĘDZY WOJSKIEM W.X.LITEWSKIEGO A MOSKWĄ POD CIECIERZYNEM, d.24 Augusti 1654
Po odjeździe JP. Pisarza mińskiego nazajutrz, t. j., d. 16 Augusti, wyprawiony JP. Podstoli W. X. lit. w tysiąc koni pod /122/ Kopiść, dla wzięcia wiadomości o wojsku nieprzyjacielskićm; który żadnego nie zastawszy na tćj stronie Dniepru, jednego tylko postrzelonego Moskwicina chłopa wzięto, który nic nie powiedział, tylko to że po onegdajszej potrzebie z wielkim trzaskiem się Moskwa przeprawiła przez Dniepr, i złączyła się z Tru-beckim: jakoż na oko widziała nasza czata, począwszy od Kopiści aż do obozu, srogą moc namiotów i tabor wielki. A moskiewska straż postrzegłszy naszych, dała znać do wojska swego, gdzie to zaraz do sprawy rzuciło się, z dział bito i srogi harmider w obozie ich się stał.

      Z Wilna d. 16 Augusti r. 1654. — Ten nieprzyjaciel bardzo tu w tych krajach bierze górę: gdziekolwiek jedno przyjdzie, tam zaraz się chłopi do niego kupią, i już dziesięć powiatów wniwecz obróconych co ja wiem, gdzie najwięcej podatków wybierano.

      Z obozu litewskiego d. 14 Augusti 1654. — Opuściwszy nieprzyjaciel mury smoleńskie, ze wszytką niemal potęgą obrócił się ku wojsku naszemu: o którym wiedząc Xże .Jmć P. Hetman, die 5ta praes. wyprawił wozy i armatę pod Kopiść, a sam z wojskiem wyszedł w pole za Orszę, i tam cztery dni i nocy stał w sprawie, czekając nieprzyjaciela. Były podjazdy, i Moskwę często chwytano; których gdy się pytali czemuby ich wojsko w pole nie wychodziło?...

      List P. Hetmana wiełk. koron, do JMX Podkanclerzego kor. Dnia 6 Aug. Pan Jurgicz Rotmistrz, któregom do liana krymskiego posyłał, powracając się z Krymu, przez list d. 29 Julii pisany już doskonałą mi wiadomość przysłał, i wprzód był od przeszłego Hana odprawiony. Lecz go po zejściu hańskiem wróciła Orda, i z utwierdzeniem nieodmiennéj przyjaźni odprawiła. Hanem zgodnie obrali Mechmet Gereja, i posłali po niego do Porty: a jeśliby go Porta nie przysłała, Hana inszego niechcą mieć iedno Sołtan-Gałgę, za którego nie trzebaby się obawiać odmiany przyjaźni. Lubo mię to nie cieszy, iż, Karasz-Murża człowiek u nich wielkiej wagi, i z inszymi się przy Chmielnickim opponuje: i niedługiejby im trzeba pozwalać deliberaciej, byleby constaret, kogo Hanem Porta confirmabit.

      List z Wilna d. 8 Aug. — Teraz nie mamy nic od Xięcia JP. Hetmana. Już dwie Niedziele nie było poczty z obozu, i co godzina jej wyglądamy. To pewna, że Xże JP. Hetman (2) szedł w kilka tysięcy kommunika, nie wie nikt dokąd, i zakazał pod gardłem aby żaden nie powiadał: a na swem miejscu /111/ zostawił w obozie P. Judyckiego artylleryi W. X. lit. Magistra. Jeszcze nie mamy wiadomości jeśli się już powrócił. O Smoleńsku także głucho; tak powiadają że Moskwa doń szturmuje.

List Xięcia Radziwiłła Hetmana w. lit. do Xiędza Jerzego Tyszkiewicza. Bisk. wileńsk.