In Nomine Domini Amen. Ad perpetuam rei memoriam. Quia tunc multis errorum et dubiorum prudenter occurrimus incommodis, dum gesta etatis nostre literarum apicibfis et annotacione testium perhennamus. Proinde nos Vladislaus Dei gratia rex Polonie nec non terrarum Cracov. Sandomirie, Siradie, Lancicie, Cuiavie Lythuanieque princeps supremus, Pomeranie, Russieque dominus et heres: Significamus tenore presencium, quibus expedit universis, presentibus et futuris, presencium noticiam habituris; quomodo Spiritus sancti preventi clemencia errores paganicos relinquentes fidem sacram devote recepimus et fonte sumus renati baptismatis, in terris nostris Lythuanie et Russie eaildem fidem catholicam volentes augmentare de consensu et voluntate fratrum nostrorum charissimorum, ducum et omnium nobilium terrae Lythuanie, disposuimus, ordinavirnus, immo promisimus spopondimus et tactis sacramentis iuravimus: omnes natione Lythuanos utriusque sexus cuiuscumque status, condicionis, aut eminencie extiterint, in nostris dominiis Lythuanie et Russie existentes, ad fidem catholicam et sancte Romane Ecclesie obedienciam inducere, atrahere, convocare; imo cornpellere in quacunque secta fuerint. Ne autem quovismodo Lythuani in fide catholica neophiti ab obediencia et ritu romane ecclesie retrahantur, cupientes omnia et singula, impediencia fidem catholicam, repellere ac removere, Districte prohibemus ut nullus Lythuanus utriusque sexus Rutheno similiter utriusque (sexus) matrimonialiter copuletur, nisi prius obediat Romane Ecclesie cum efectu. Si autem contra hanc nostram prohibicionem aliquem, vel aliquam, de Ritu Ruthenico ipsis catholicis de obediencia romane Ecclesie contingit copulari, ex tunc non separentur, sed sive masculus, vel femina de alia secta debet sequi in fide catholicam, vel catholicum obedienciam romane Ecclesie profitentem, fideliter adherendo, ad quod eciam penis corporalibus sunt compellendi. Si enim in primitivis temporibus, permittente divina potencia, mali habebant potestatem bonos ad malum compellere, multo magis nunc de beneplacito Dei boni possunt et debent malos ad bonum astringere et invitare. Item quia in prefatis dominiis nostris Lythuanie et Russie ecclesias ad laudem et gloriam (str. 611) omnipotentis Dei et presertim cathedralem in Vilna: ibidemque et alibi parrochiales et conventuales in spem retribucionis eterne possessionibusque districtibus, villis, tributis, decimis et aliis proventibus dotavimus, prout in nostris privilegiis lacius continetur; et quamuis prefatas ecclesias cum earum dotacionibus per nostra privilegia libertavimus per illam clausulam positam in eisdem: Nihil iuris aut dominii etc. pro nobis et nostris successoribus reliquendo; tamen volentes, ut ipse Episcopus, qui pro tempore fuerit cum I suo capitulo et aliis sacerdotibus parrochialibus et conventualibus I magis libere possint vaccare (sie) divinis obsequiis, augmentoque sacre fidei laborare omnibus impedimentis et gravaminibus procul motis, I per hanc nostram literam de novo et magis expresso omnes possessiones, districtus, villas cum earum incolis, ac alia omnia ad laudem Dei pro ipsis Ecclesiis, tam cathedrali vilnen., quam omnibus parrochialibus et conventualibus donata et inscripta in presenti et in futuro, libertamus eximimus, libera et exempta pronuntiando ab omnibus nostris et successorum nostrorum Magnorum ducum Lythuanie etc. serviciis¹), angariis²), preangariis³), podvodis, viarum custodibus, viis expedicionalibus, stacionibus, contribucionibus, vulgariter szrzebczysna⁴), castrornm et poncium edificacionibus, nostrorum officialium iudiciis, castigacionibus et penis ministerialibus: vulgariter "dzeczkye"⁵) Avene, siliginis et feni, dacionibus, que "dakla"⁶) nuncupantur et ab aliis omnibus oppressionibus et gravaminibus quibuscunque nominibus vocarentur. Sed ipse Episcopus in sue Ecclesie possessionibus et ceteri sacerdotes in suis plenam et omnimodam habeant facultatem, aliis omnibus potestatibus ut prefertur secularibus omnino exclusis. Ut autem premisssa omnia vigorem obtineant perpetuae firmitatis, presentes litteras fieri fecimus nostri sigilli munimine roboratas.

Actum Vilne feria sexta post diem cinerum anno Dotnini Millesimo tricentesimo octuagesimo septimo.

Presentibus inclitis principibus

Skirgalone Trocensi,
Wlodimiro Kyowyen,
Korrybuto Novogrodensi,
Vitoldo Hrodnensi Lythuanie,

Cunrado Oleschnycensi,
Joanne et Semovito Masoviensi-ducibus;

ac strennuis viris:

Bartosio de Visszemburg Palatino Poznaniensi,
Cristino de Cozyeglowy Sandeczensi,
Nicolao de Ossolin wislycyensi Castellanis,
Vlothkone Pincerna et Spitkone Subcamerario,
Thomkone subpincerna Cracoviensi et
Michaele alias Myngal Gedigowdo Capitaneo de oschmany aliisque multis nostris fidelibus fide dignis.
Datum per manus honorabilis viri domini Zaklyka prepositi Sandomiriensis cancellarii et Clementis vicecancellarii aule nostre.
(Lib. privil. I pag. 91).


¹) Krolewszczyzna.
²) Powinnosci pocztowe.
³) Robocizna, podwody.
⁴) Danina pienięzna.
⁵) Przymusowe wybieranie naleznosci.
⁶) Danina, czynsz, wlasciwie dziaklo. Uniwersal ten podany w Kosciele Zamkowym cz. II, str. 9; wskutek dostrzezonych tam zmylek i zastosowania pisowni poprawnej, podajemy wedlug pisowni owczesnej.

Biskupstwo Wilenskie, 1912, str. 610-611.